Ống HDPE 2 lớp gân xoắn đã trở thành giải pháp tối ưu để xây dựng các công trình cống hộp dân sinh và cống thoát nước ngang đường nhờ độ bền vượt trội, tính linh hoạt và khả năng kháng hóa chất. Việc thi công đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo tuổi thọ công trình mà còn tối ưu hóa chi phí và thời gian.
Bài viết này cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy trình thi công cống hộp HDPE hiệu quả, đảm bảo chất lượng và tiêu chuẩn kỹ thuật.
1. Ưu Điểm Khi Dùng Ống HDPE 2 Lớp Cho Cống Hộp
Trước khi đi vào quy trình, cần hiểu rõ lý do ống HDPE 2 lớp vượt trội hơn ống bê tông trong ứng dụng cống hộp dân sinh:
| Tiêu chí | Ống HDPE 2 Lớp (Gân Xoắn) | Ống Bê Tông |
| Trọng lượng | Rất nhẹ, dễ dàng vận chuyển và lắp đặt. | Rất nặng, cần xe cẩu và thiết bị chuyên dụng. |
| Độ kín nước | Gần như tuyệt đối (nối bằng măng sông/hàn nhiệt). | Dễ bị rò rỉ tại các khớp nối, gây sụt lún đất. |
| Khả năng chịu lún | Linh hoạt, chịu được chấn động và lún không đều. | Dễ nứt, gãy khi có biến động địa chất. |
| Tuổi thọ | Trên 50 năm, không bị ăn mòn hóa chất. | Dễ bị ăn mòn bởi nước thải công nghiệp. |
2. Quy Trình Thi Công Cống Hộp HDPE 2 Lớp Chuẩn Kỹ Thuật
Quy trình lắp đặt ống cống HDPE được chia thành 4 bước chính, yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt để đạt hiệu quả cao nhất:
Bước 1: Chuẩn Bị Mặt Bằng và Đào Rãnh
- Định vị tuyến cống: Xác định chính xác vị trí cống hộp, cao độ đáy cống theo bản vẽ thiết kế.
- Đào rãnh:
- Đảm bảo bề rộng rãnh đào (B) phải đủ rộng để thao tác lắp đặt và đầm chặt vật liệu đắp (thường B = Đường kính ngoài + 30cm mỗi bên).
- Độ sâu rãnh phải tính toán để đảm bảo lớp đất đắp phía trên ống (Cover) đạt độ dày theo yêu cầu chịu tải (ví dụ: tối thiểu 0.8m – 1.2m cho cống dưới lòng đường).
- Chuẩn bị nền cống: Đáy rãnh phải được san phẳng, loại bỏ đá, vật sắc nhọn. Nền rãnh cần được đầm chặt đạt độ nén K ≥ 0.9.
Bước 2: Chuẩn Bị và Đặt Ống
- Làm nền đệm ống: Đặt một lớp cát hoặc vật liệu mịn dày khoảng 10 – 15cm trên đáy rãnh, san phẳng và tạo độ dốc theo thiết kế. Lớp đệm này giúp ống phân bố tải trọng đều, tránh tiếp xúc trực tiếp với nền đất cứng có thể gây hư hại.
- Hạ ống: Ống HDPE 2 lớp có trọng lượng nhẹ, có thể dùng thủ công hoặc thiết bị nâng nhẹ để hạ ống xuống rãnh.
- Nối ống: Kỹ thuật lắp đặt cống hộp bằng ống HDPE chủ yếu sử dụng phương pháp nối gioăng cao su (măng sông) hoặc hàn nhiệt (đối với đường kính lớn).
- Nối Gioăng: Đảm bảo làm sạch bề mặt đầu ống, bôi trơn và đẩy mạnh đầu ống vào măng sông sao cho khớp nối kín khít.
- Hàn nhiệt: Áp dụng cho các công trình lớn, cần độ kín tuyệt đối.
Bước 3: Đắp Vật Liệu và Đầm Chặt
Đây là bước quan trọng nhất quyết định độ bền cơ học của cống hộp HDPE. Độ bền của ống phụ thuộc vào sự hỗ trợ của vật liệu đắp xung quanh.
- Đắp vật liệu lót (Side Fill): Sử dụng cát hoặc đất mịn, đổ vào hai bên hông ống theo từng lớp (dày khoảng 20-30cm). Đầm chặt hai bên ống (khu vực 45° so với đáy ống) đạt độ nén K ≥ 0.95.
- Đắp qua đỉnh ống (Initial Backfill): Tiếp tục đắp vật liệu mịn lên trên đỉnh ống, đảm bảo lớp đầu tiên phải phủ kín ống khoảng 30cm. Quá trình đầm phải thực hiện cẩn thận để tránh làm biến dạng ống (sử dụng đầm tay hoặc đầm cóc).
- Đắp hoàn thiện (Final Backfill): Đắp phần còn lại của rãnh đào bằng vật liệu đắp thông thường theo yêu cầu của công trình.
Bước 4: Hoàn Thiện và Kiểm Tra
- Xây hố ga/hố thăm: Tiến hành xây dựng các hố ga tại vị trí giao nhau hoặc đổi hướng tuyến cống theo thiết kế.
- Kiểm tra độ võng (Deflection Test): Sau khi hoàn thành và ổn định đất đắp (thường sau 30 ngày), tiến hành kiểm tra độ biến dạng đường kính của ống. Độ võng tối đa cho phép thường không quá 5% đường kính danh nghĩa của ống.
3. Lưu Ý Kỹ Thuật Quan Trọng
- Vật liệu đắp: Tuyệt đối không sử dụng đất đá lẫn sỏi lớn, vật liệu sắc nhọn hoặc vật liệu hữu cơ để đắp xung quanh ống, vì chúng có thể gây hư hỏng hoặc tạo ra sự phân bố tải trọng không đều.
- Khu vực Gối Đỡ: Đảm bảo khu vực từ đáy ống lên đến giữa thân ống được đầm chặt tối đa để tạo thành gối đỡ vững chắc.
- Tránh Phơi Nắng: Ống HDPE, dù có khả năng kháng UV, vẫn nên được bảo quản dưới mái che và thi công nhanh chóng để tránh lão hóa vật liệu do tiếp xúc lâu dài với ánh nắng mặt trời trực tiếp.
Việc tuân thủ kỹ thuật thi công cống hộp bằng ống HDPE 2 lớp sẽ mang lại một hệ thống thoát nước bền vững, hiệu quả và an toàn cho hạ tầng dân sinh.
